Μεσαιωνικό Υδραγωγείο Καβάλας

Το Υδραγωγείο της Καβάλας είναι το εντυπωσιακότερο τμήμα ενός εκτεταμένου συστήματος ύδρευσης της τειχισμένης πόλης. Ο αγωγός έχει μήκος περίπου 6 χιλιόμετρα. Ξεκινά από τη λεγόμενη Μάνα του Νερού και φθάνει στη πόλη με μια ωραία διαδρομή με γέφυρες και δεξαμενές.

Η ανάγκη να γεφυρωθεί η κατωφέρεια που χωρίζει τη πόλη από την ενδοχώρα οδήγησε στη κατασκευή του επιβλητικού κτίσματος, μήκους περίπου 280 μέτρων και μεγίστου ύψους 28τμ.

Η σημερινή του μορφή είναι ένα έργο των αρχών του 16ου αιώνα όταν στα χρόνια του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς ο μικρός οικισμός ανασυντάσσεται και ανακτά στοιχεία οργανωμένου αστικού βίου με τη φροντίδα του Ιμπραήμ Πασά, έμπιστου συνεργάτη του σουλτάνου. Ο ίδιος φροντίζει και για την οικοδόμηση άλλων μνημείων της πόλης όπως του τζαμιού, (σήμερα εκκλησία Αγ. Νικολάου), δημοσίων λουτρών (στη περιοχή του Αγ. Νικολάου)κ.α. δίνοντας ζωή στον εγκαταλελειμμένο οικισμό.

Υπάρχουν ωστόσο στοιχεία που υποδηλώνουν πως το μνημείο πιθανόν να έχει και ρωμαϊκό παρελθόν. Αποτελούσε επίσης τμήμα της βυζαντινής πρόνοιας για  τον έλεγχο του περάσματος. Τέλος η εκτεταμένη συντήρηση και ανακατασκευή του από τους Οθωμανούς, συμπίπτει με τις αντίστοιχες εργασίες στην περιοχή της Κωνσταντινούπολης.

40°56'12.1"N 24°24'54.9"E

Όλο το νότιο τμήμα και μέρος του βόρειου άκρου του μνημείου δέχτηκε στις αρχές του 19ου αιώνα εκτεταμένη αναστήλωση και φροντίδα με έντονη διακοσμητική διάθεση. Οι δύο επιγραφές που υπάρχουν (αραβική και ελληνική) συντείνουν σε χρονολόγηση γύρω στο 1818, ενώ αρχειακές πηγές πως οι πόροι προήλθαν από την Αίγυπτο με φροντίδα του Μεχμέτ Άλι, Πασά της Αιγύπτου και τέκνου της πόλης.

Το μνημείο είναι κατασκευασμένο από τοπικό γρανίτη και λίγα πλίνθινα στοιχεία. Αρθρώνεται σε τρία διαζώματα. το κάτω διάζωμα αποτελείται από σχεδόν τετράγωνους πεσσούς πλευράς 6 μέτρων περίπου και μονά τόξα. Στο μεσαίο διάζωμα η διάταξη περιλαμβάνει εναλλαγή μονών και διπλών τόξων, ενώ στο άνω διάζωμα υπάρχει ο αγωγός μεταφοράς νερού. Υπάρχουν επίσης δύο δεξαμενές, στο βόρειο και στο νότιο άκρο του μνημείου,στις οποίες γινόταν καθαρισμός του νερού με το σύστημά της υπερχείλισης. Από εκεί το νερό διανεμόταν στον οικισμό στις δημόσιες κρήνες από τις οποίες ελάχιστες έχουν σωθεί, δημόσια κτίρια (χαμάμ κ.α.) και λίγες ιδιωτικές κατοικίες.

Η αποκατάσταση χρηματοδοτήθηκε από εθνικούς δημοτικούς και ιδιωτικούς πόρους αλλά κυρίως το πλαίσιο του Β και Γ Κ.Πλ.Σ.Π.Ι Αν. Μακεδονίας και Θράκης και ολοκληρώθηκαν σε περίπου 10 χρόνια.

Υπουργείο Πολιτισμού

12η εφορία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων

Πηγή: Δήμος Καβάλας 

Μεχμέτ Αλή ή Μωχάμετ Αλή ή Μουχάμμαντ Άλι Πασάς ο Καβαλιώτης

Γεννήθηκε στη Καβάλα το 1770. Ο Μωχαμέτ Άλι, πατέρας του γνωστού Ιμπραήμ Πασά (Ναυμαχία του Ναβαρίνου 1827), ήταν ένας γενναίος, πολυμήχανος και φιλόδοξος άνδρας. Μεγάλωσε φτωχός και έμεινε αγράμματος μέχρι την ηλικία των 47.

40°55'52.0"N 24°24'52.7"E

Έμεινε ορφανός από μικρός και τελικά υιοθετήθηκε από έναν θείο του από την Πραούσια (Πράβι) ο οποίος τον πάντρεψε με μία συγγενή του και τον προέτρεψε να ενταχθεί στο στρατό. Ξεκινώντας από χαμηλόβαθμος αξιωματικός πολύ σύντομα κατάφερε να πάρει τη θέση του Οθωμανού Κυβερνήτη της Αιγύπτου, αντιμετωπίζοντας αρχικά τους Γάλλους και εν συνεχεία τους Μαμελούκους (ντόπιοι πολέμαρχοι). Μετά την ανάληψη των καθηκόντων του προχωρεί σε μία σειρά από μεταρρυθμίσεις που φέρουν σημαντικές αλλαγές στη χώρα. Ιδρύει εθνικό τυπογραφείο, Πανεπιστημιακό νοσοκομείο στο Κάιρο αλλά και μικρές κλινικές σε πόλεις τις υπαίθρου και ξεκινάει εθνικό πρόγραμμα παιδικού εμβολιασμού για την πρόληψη της ευλογιάς. Ίδρυσε τακτικό στρατό και συμμετείχε με αυτόν στην προσπάθεια καταστολής της Ελληνικής Επανάστασης.
Δεν είχε θρησκευτικό φανατισμό γι αυτό και η ανεκτική πολιτική του απέναντι σε Εβραίους, Έλληνες και Αρμένιους ενίσχυσε τη μετανάστευση με αποτέλεσμα να ανθίζει το εμπόριο και η ανάπτυξη μέσω νέων τεχνολογιών, αλλά και η αγροτική παραγωγή μέσω νέων καλλιεργειών. Η εκπαίδευση έγινε υποχρεωτική και έδινε ο ίδιος του το παράδειγμα στην εντατική εργασία.

Κατά τη διάρκεια της ηγεμονίας του ισχυροποιήθηκε η θέση της Αιγύπτου διεθνώς αλλά συγχρόνως βελτιώθηκε το βιοτικό επίπεδο του ντόπιου πληθυσμού.

Κατοικία - Μουσείο Μεχμέτ Αλή

Στην άκρη της χερσονήσου, το λεγόμενο κονάκι του Μωχάμετ Άλι αποτελεί ένα πολύ καλό παράδειγμα κοσμικής οθωμανικής αρχιτεκτονικής του τέλους του 18ου αιώνα, με εμβαδό 330τμ. Ανήκει στην κατηγορία των ερυμέτωπων, εσωστρεφών οικιών με δύο ορόφους. Το ισόγειο κατασκευασμένο με πέτρα έχει χώρους αποθηκευτικούς και σταυλισμού, ενώ στο πρώτο όροφο υπάρχουν οι χώροι κατοικίας και υγιεινής. Η οικία διατηρεί τη διάκριση των χώρων σε ανδρώνα (selamik) και γυναικωνίτη (haremlik) και τους αρχικούς εντοιχισμένους ξύλινους αποθηκευτικούς χώρους και διακοσμήσεις οροφής. Η θέση του είναι τέτοια ώστε να έχει θέα από όλες τις πλευρές του. Σήμερα λειτουργεί ως μουσείο.

40°55'52.4"N 24°24'53.1"E

Νότια του σπιτιού, βρίσκεται το άγαλμά του, έργο του γλύπτη Κωνσταντίνου Δημητριάδη, ο οποίος για τη κατασκευή του πήγε στην Αίγυπτο και συνέλεξε φωτογραφικό υλικό, σχέδιο και άλλα στοιχεία. Φιλοτεχνήθηκε στο Παρίσι και απεικονίζει το θεμελιωτή της Αιγυπτιακής Δυναστείας Μωχάμετ Άλι (γεννημένο στη Καβάλα το 1769 και θανόντα στην Αίγυπτο το 1849) έφιππο, να τοποθετεί το ξίφος στη θήκη του καθώς επιστρέφει στο σπίτι του. Παρόμοιο άγαλμα υπάρχει και στην Αίγυπτο, στο οποίο απεικονίζεται πάλι ως έφιππος, αλλά κρατώντας το σπαθί ψηλά σε μορφή δόξας. Αποτελεί δωρεά των Ελλήνων του Καΐρου και της Αλεξάνδρειας στο βασιλιά Φουάτ της Αιγύπτου. Ο περιβάλλων χώρος διαμορφώθηκε σε σχέδια του αρχιτέκτονα της βασιλικής αυλής της Αιγύπτου.

40°55'52.1"N 24°24'52.7"E

Ο Οντάς, το δωμάτιο των ξένων, ο Γυναικωνίτης και το Χαμάμ, βρίσκονται στον όροφο. Ο Γυναικωνίτης ενώνει όλα τα δωμάτια του ορόφου. Η αίθουσα του Γυναικωνίτη ήταν στεγαζόμενη αλλά ανοιχτή και προστατευόταν από ξύλινα καφασωτά. Σε αυτό το χώρο γινόντουσαν όλες οι καθημερινές εργασίες των γυναικών τους καλοκαιρινούς μήνες, ενώ τους χειμερινούς μεταφερόντουσαν στον Οντά. Ο Οντάς έχει χαμηλά ντιβάνια στις τρεις πλευρές του, ράφια για μικροαντικείμενα και ντουλάπα για τον ιματισμό. Κατά τη διάρκεια της ημέρας σε αυτό το χώρο γινόντουσαν όλες οι καθημερινές δραστηριότητες, ενώ αργότερα μετατρεπόταν σε τραπεζαρία, αλλά και υπνοδωμάτιο ανάλογα με τις ανάγκες.

40°55'52.4"N 24°24'53.1"E

40°55'52.4"N 24°24'53.1"E

40°55'52.4"N 24°24'53.1"E

Sea to summit - Ultra Sil Day Pack

Αυτό το μικρό γκατζετάκι αγοράστηκε πριν από αρκετά χρόνια, (ίσως το 2009, όταν δεν υπήρχε φόρος πλαστικής σακούλας) με σκοπό να χρησιμοποιηθεί ως επιπλέον χώρος μεταφοράς σε περίπτωση ανάγκης. Έκτοτε περιπλανήθηκε σε αρκετές τσάντες, τσαντάκια και βαλιτσάκια μέχρι το 2018 όπου μετά την επιβολή του περιβαλλοντικού τέλους πλαστικής σακούλας ήρθε στο προσκήνιο και ανέλαβε πρωταγωνιστικό ρόλο στη καθημερινότητά μου.

Συνοπτικά, είναι πολύ μικρό για να μεταφερθεί και προσφέρει ικανοποιητικό χώρο για να μεταφέρει ένα καθημερινό σουπερμάρκετ, όπως, γάλα, δημητριακά, ψωμί του τοστ, μία συσκευασία τυρί και λίγα φρούτα. Κρεμιέται στον ώμο ως σακίδιο πλάτης, ενώ έχει πτυσσόμενους ιμάντες κρέμασης για πιο άνετη εφαρμογή.

Είναι εξαιρετικής αντοχής αλλά όχι αδιάβροχο. Το συγκεκριμένο σχέδιο (2008) έχει αντικατασταθεί από ένα νεότερο και πιο εξελιγμένο σχεδιαστικά, αλλά διατηρεί τα αρχικά του χαρακτηριστικά που είναι η αντοχή και η μικρή συσκευασία κατά τη μεταφορά.